Bezoek de natuurparken van Jordanië

Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar het waren jagers die aan de basis stonden van de Royal Society for the Conservation of Nature (RSCN). Zwervend door de hen zo vertrouwde bergen, vlaktes en valleien van Jordanië zagen ze dat het steeds slechter ging met het natuurlijke landschap en de wilde dieren die daar leefden. Ze wilden een eind maken aan die bedreiging van de natuur door menselijk handelen.

Wat in 1966 begon met een klein groepje aan toegewijde en geïnspireerde personen, heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een lokaal, regionaal en internationaal erkende milieuorganisatie die onmisbaar is bij het behoud van de natuur in Jordanië. Het RSCN beheert meer dan 1200 vierkante kilometer aan natuurparken (het land telt totaal 89.328 km2), die allemaal te bezoeken zijn tijdens je reis door Jordanië. Je kunt alvast een goede start maken in hun mooie Wild Jordan Centre en restaurant in het centrum van Amman (foto).

Als je vanaf Amman honderd kilometer in de richting van Irak rijdt stuit je midden in de woestijn op de wetlands van Azraq. Azraq is het Arabische woord voor blauw. Het blauwe water van deze meren vormt een belangrijke rustplaats voor trekvogels. Door het oppompen van water voor landbouw en menselijk gebruik in de steden droogden deze moerassen tijdens de jaren tachtig van de vorige eeuw steeds meer op. Sinds halverwege de jaren negentig probeert het RSCN het waterpeil weer omhoog te brengen. Dat is een lastige klus, maar de laatste jaren neemt het waterpeil en het aantal vogels in het natuurreservaat gelukkig langzaam weer toe.

Nog verder naar het oosten vind je het Shaumari Reservaat. In dit sinds 1975 omheinde gebied van 22 vierkante kilometer worden de bedreigde dieren beschermd die je elders in Jordanië in oude mozaïeken en op muurschilderingen ziet: de Oryx (sinds het begin van het project is de populatie gegroeid van 11 naar 200 dieren), wilde ezels, struisvogels en gazelles. Hier zijn ze veilig voor jagers en verdere aantasting van hun natuurlijke habitat. Een uitkijktoren biedt je de mogelijkheid om allerlei vogels te spotten.

Je kunt deze mooie plekken bezoeken vanuit onze Azraq lodge, het voormalig Britse veldhospitaal dat op een kruispunt van eeuwenoude handel- en pelgrimroutes ligt.

Je bezoekt Azraq in onze rondreis Een ander Jordanië (14d).

In het in 1987 opgerichte Ajloun Reservaat (13 vierkante kilometer) ten noordwesten van Jerash wisselen mediterraans aandoende heuvels en kronkelende valleien elkaar af. Dit gebied, tussen de 600 en 1100 meter hoogte gelegen, wordt al eeuwen lang bewoond. Hier probeert men de ontbossing van de afgelopen tweehonderd jaar weer ongedaan te maken, zodat wilde dieren als de hyena, stekelvarkens, marters en reeën er kunnen terugkeren. Geniet tijdens een wandeling in het voorjaar van de eikenbomen, orchideeën, zwarte tulpen en wilde aardbeien.

Dennen en eiken wisselen elkaar af in de kalkstenen heuvels en dalen van het kleine en droge Dibeen Forest Reserve, ten zuidwesten van Jerash en opgericht in 1998. Het hele bos bestrijkt met zijn 60 vierkante kilometer een veel groter gebied dan de 9 vierkante kilometer die het reservaat telt. Door het hoogteverschil - het bos ligt tussen de 500 en 1000 meter hoogte - en de aanwezigheid van steile en diepe wadi's bestaan er verschillende microklimaten, waardoor de flora en fauna zeer gevarieerd is.

De gezellige bungalows van Ajloun en ons sfeervolle hotel net buiten Jerash vormen de uitvalsbasis voor mooie wandelingen in deze bosrijke gebieden. Je kunt dan ook het kasteel van Ajloun bezoeken (foto).

We brengen je naar Ajloun in onze rondreizen Ontdek Jordanië (8d) en Een ander Jordanië (14d).

In een klein hoekje in het hoge noorden van Jordanië liggen de 20 vierkante kilometer van het Yarmouk Forest Reserve, gesticht in 2010. Tussen de met eikenbomen bezaaide bergen kronkelt het diepe dal van de Yarmouk rivier. Naast eiken vind je hier pistache, wilgen, platanen en dennen. Het gebied wordt bewoond door gazelles, marters, boskatten en de jakhals. Tussen de bomen leven valken, patrijzen, spechten, adders en padden.

Een heel stuk naar het zuiden, op het diepste punt op aarde, vind je het indrukwekkende Mujib Reserve. Dit park van 212 vierkante kilometer werd opgericht in 1987. In de vorm van dramatisch smalle en hoge kloven monden verschillende rivieren uit in de Dode Zee. Tegen en tussen de steile rotswanden kun je prachtig klimmen en wandelen. Er is ook een zipline. In het gebied leven berggeiten, de wilde kat 'karakol' en een grote verscheidenheid aan roofvogels en ooievaars.

Je kunt het Yarmouk Forest Reserve bezoeken vanuit Umm Qais en de studentenstad Irbid. Als je wilt regelen we daar een hotel voor je.

Onze rondreis Een ander Jordanië (14d) brengt je naar onze sympathieke ecolodge van het Mujib Reserve, aan de oevers van de Dode Zee.

Met 320 vierkante kilometer is het Dana Biosphere Reserve (1989) Jordanië's grootste natuurpark. Lopend van het hoge plateau bij Quadesiyya tot de laaggelegen Wadi Araba biedt het gebied met zijn vier geologische zones een enorme variëteit aan landschappen, flora en fauna. Kalksteen, zandsteen en graniet wisselen elkaar af. Steile, begroeide rotsmassieven begrenzen uitgestrekte open valleien met lage struiken. Hier en daar stuiven zandduinen tegen de wanden op. Tijdens een wandeling kun je allerlei zoogdieren en vogels spotten.

De Wadi Rum is misschien wel een van de mooiste beschermde gebieden van het land. De enorme bergen en brede zandige wadi's van deze rode woestijn vormen de thuisbasis van verschillende bedoeïenenstammen en een verrassend scala aan wilde dieren. In 2002 is de Arabisch Oryx er opnieuw geïntroduceerd. Het gebied lijdt echter wel onder de groeiende populariteit onder toeristen, met name door de jeeps die kriskras door het kwetsbare gebied rijden. Vandaar dat het RSCN een beheersplan heeft opgesteld.

In De vele gezichten van Jordanië (10d) overnacht je op een mooie camping of in een hotel in Dana - je kunt je keuze maken door in de rondreis op het hotel te klikken -  en in Een ander Jordanië (14d) reis je naar de bijzondere ecolodge in Feynan, in hetzelfde reservaat.

Je kunt ook een mooie wandeltocht maken van Dana naar de Feynan ecolodge. Overleg dit met onze reisspecialist.

De twee bovengenoemde rondreizen brengen je ook naar de Wadi Rum, net als de reis Israël & Jordanië (11d).

Het RSCN doet ook op een minder directe manier aan natuurbehoud. Met zestien workshops in allerlei vormen van kunstnijverheid in de dorpen in en rond de natuurreservaten proberen ze de kansarme, lokale bevolking te laten profiteren van het toerisme. Zo hopen ze een alternatief te bieden voor jagen en overbegrazing in hun gebied. Meer dan zestig lokale vrouwen hebben op deze manier een nieuwe bron van inkomsten gekregen en kennis opgedaan over de natuurlijke omgeving waarin hun families al decennia leven.

De vrouwen laten zich in hun kleurrijke handwerk inspireren door de natuur. Ze runnen kleine winkeltjes in de natuurreservaten zelf. Je kunt die producten ook kopen in het Wild Jordan Centre in Amman. Behalve souvenirs kunnen dat ook jam, thee en honing zijn. In het centrum kun je trouwens zien dat het RSCN de kinderen uit de dorpen betrekt in hun programma's. Door lessen te geven in de dorpsscholen en door er met de kinderen op uit te trekken vergroten ze de betrokkenheid van de lokale bevolking bij het behoud van de natuur van Jordanië.

Vanuit het modern vormgegeven Wild Jordan Centre op Jebel Amman heb je een prachtig uitzicht op de oude stad, de Citadel en de enorme Jordaanse vlag. Hier vind je informatie over de reservaten en andere activiteiten van het RSCN. Ook kun je er eventueel nog een gids of andere diensten boeken voor je bezoek aan een van de reservaten tijdens je reis. In de winkel worden handwerkproducten en levensmiddelen als jam, thee en honing van de workshops uit de verschillende parken aangeboden. Zo neem je eens een ander, duurzaam souvenir mee naar huis.

Het café van het Wild Jordan Centre was een van de eerste vegetarisch en veganistisch restaurants van Amman. Het gezonde menu bestaat voornamelijk uit gerechten met weinig vet en koolhydraten. Ook worden ingrediënten uit de natuurparken verwerkt. Op de kaart staan een bijzonder ontbijt, verse seizoenssalades, lichte broodjes en wraps. De hoofdgerechten zijn geïnspireerd op de lokale keuken, maar je ziet ook quinoa en vegan burgers. Probeer zeker de cocktails en smoothies van seizoensfruit en verse groenten.